Yöneten ve yönetilen ortasında bağlantıya ve işbirliğine dayanan kamuda halkla alakalar çalışmalarında bağlantı kıymetli? Kriz devirlerinde bağlantının nasıl kurulması ve sürecin nasıl yönetilmesiyle ilgili değerlendirmelerde bulunan Dr. Nejla Polat, demokratik idarelerde tercih edilen irtibat modelinin iki taraflı simetrik model olduğunu söyledi. Krize sahip çıkılmasının kıymetini hatırlatan Polat, vaktinde müdahale ve emniyetli haber kaynağı olmanın kriz idaresinde tesirli olduğunu kaydediyor.
Üsküdar Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Halkla Alakalar ve Tanıtım Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, kamuda halkla bağlantılarda irtibatın yapısını kıymetlendirdi.
Yöneten ve yönetilen ortasında bağlantıya ve işbirliğine dayanan kamuda, halkla bağlantılar çalışmalarında bağlantının yapısının iki istikametli olması gerektiğini söz eden Polat, “Kamu kurumlarının en değerli misyonu, kamu faydası sağlayacak faaliyetlerde bulunmak, gaye kitlelerin gereksinim ve beklentilerini tespit ederek bu gereksinimlerin giderilmesine yönelik devamlı ve istikrarlı biçimde kamu hizmeti sunmaktır. Hasebiyle gaye kitlelerle diyaloğa dayalı münasebet kurma ve sürdürme; karşılıklı anlayışı, düzgün niyeti, inancı tesis etme ve muhafaza; kamu faydasına hizmet etme; gaye kitlelerin takviyesini alma prensipleri etrafında kamusal halkla bağlantılara ihtiyaç vardır” dedi.
Kamuda halkla alakalar modelleri
Bilgi ve irtibat teknolojilerinin gelişmesi, bilgiye erişimin kolaylaşmasıyla birlikte, kamuda halkla bağlantılar faaliyetlerinde, iki istikametli simetrik modelin daha uygun hale geldiğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Nejla Polat, tarihî süreçteki irtibat modellerini de şöyle sıraladı:
Basın Ajansı/Tanıtım Modeli: Kaynaktan alıcıya hakikat tek istikametli bildiri iletiminin kelam hususudur. İletisi oluşturan bilgilerin doğruluğunun tartışılabildiği bağlantı modelidir.
Kamuyu Bilgilendirme Modeli: Tek istikametli bildiri iletimi sürecini kapsamasına karşın, amaç kitlelere tam, yanlışsız ve eksiksiz bilgilerin ulaştırıldığı irtibat modelidir. Kuruluşların basın sözcülerini çağrıştıran faaliyetlerde bulunurlar.
İki Taraflı Bilimsel İkna Modeli: Hedef kitlelerin kurumu desteklemesine ve kurumun bakış açısını benimsemesine yönelik ikna edilmesini amaçlayan çift taraflı bildiri akışının bulunduğu modeldir. Halkın takviyesini kazanabilmek için davranışlarla ilgili araştırmalar ve toplumsal bilim teorilerinden yararlanılır. Fakat edinilen bilgiler doğrultusunda kuruluşun siyasetini değiştirmesi kelam konusu olmadığından ötürü asimetriktir.
İki Taraflı Simetrik Model: Kurum ve gaye kitleleri ortasında karşılıklı diyalog ve uzlaşma kültürüne dayanan, gaye kitleden gelen geri bildirimin kurum tarafından değerlendirildiği, kurumun siyasetine istikamet verdiği iki istikametli irtibat modelidir. Savunucuları teorisyenler ve eğitimcilerdir.
Kamuyu bilgilendirme modeli yetersiz
Kamu kurumlarında en çok kullanılan bağlantı modelinin kamuyu bilgilendirme modeli olduğunu belirten Polat, “Bu modelde kurumlar kendileri ve faaliyetleri hakkında amaç kitleleri bilgilendirirler. Tek taraflı bir bilgi akışı kelam mevzusudur. Kamuyu bilgilendirme modeli kamu kurumlarının tanıtımı açısından değerli rol oynayabilir, lakin maksat kitlelerin tanınması konusunda yetersiz kalmaktadır. Burada devlet idaresinde vatandaşa gerçek tek taraflı bilgi akımının olduğu ve vatandaşların katılımcılık açısından pasif halde bulunduğu görülmektedir” dedi.
Kamu kurumlarında, bir hususta kamuoyunu ikna edip, onların isteğini almak için vakit zaman bilimsel ikna prosedürü de kullanıldığını belirten Nejla Polat, “Bilimsel ikna metodu ile kamuoyunun tavır ve davranışlarının değiştirilmesi, geliştirilmesi yahut pekiştirilmesi hedeflenir. Emele ulaşmak için de birbiriyle örtüşen duygusal ve mantıksal yollara başvurulur. Lakin kurumun siyasetini belirlemede kamuoyunun niyeti kıymetli değildir. Bu nedenle bilimsel ikna metodu eleştirilmektedir” halinde kıymetlendirdi.
Çift istikametli bağlantı hayata geçirilmeli
Polat, günümüzde demokratik idare anlayışının hakim olduğu ülkelerde, kamusal halkla bağlar açısından daha fazla tercih edilen bağlantı modelinin iki taraflı simetrik model olduğunu kaydederek, “Bu model yönetenler ve yönetilenler ortasında karşılıklı fayda, inanç ve diyalog oluşturma maksadına hizmet ettiği için tercih edilmektedir. Vatandaşlardan devlete geri bildirimin sağlandığı iki istikametli bağlantıdır. Bu alaka vatandaşların görüşlerinin alınmasını, bilgi muhtaçlığının tedarik edilmesini gerektirmektedir” diye konuştu.
Yöneticilerin uzlaşmacı ve hesap verebilir olması beklenir
Demokrasilerde yöneticilerin uzlaşmacı, saydam, hesap verebilir, etik ve sorumlu bir idare anlayışı içerisinde davranmalarının beklendiğini vurgulayan Polat, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Halkın direkt iştirakini sağlama ya da onayını alma konusunda değerli bir aracı fonksiyonu yüklenen halkla bağlantılar bağlantısı; açıklık, saydamlık unsurlarıyla yurttaşları bilgilendirerek onların inancını ve dayanağını sağlamada en tesirli yoldur. Tesirli irtibat için gerekli olan iki taraflı simetrik irtibat stilinin benimsenmesi, katılımcılığın sağlanması, çift istikametli bağlantı ile farklı çıkarlara sahip maksat kitleler ortasında ortak yer oluşturulması halkla alakalar yolu ile mümkün olmaktadır.
Ayrıca kamunun beklentilerinin tespit edilmesi ve gereksinimlerinin giderilmesi, yönetenler ve yönetilenler ortasındaki bağlantının sağlanması, kamuoyunun çeşitli mevzulara ait farkındalığının sağlanması ve şuur seviyelerinin geliştirilmesi açısından da değerlidir.”
Bilgi gereksinimi karşılanmazsa, gerçek dışı bilgi artar
Özellikle kriz devirlerinde bilgiye daha fazla muhtaçlık duyulduğuna ve kamuoyunun hakikat ve süratli olarak bilgilendirilmesi kıymet kazandığına işaret eden Polat, “Kriz periyodunda kamuoyunun bilgi gereksiniminin karşılanmaması, gerçek dışı bilgilerin yayılma suratını artıracak ve kriz bağlantısını yönetmek güçleşecektir. Vaktinde müdahale ile çelişkiden uzak ve yetkililer tarafından yapılan açıklamalar, mevcut bilgiyle idarenin krize yaklaşımının anlatılması, krize sahip çıkılması, muteber haber kaynağı olmanın temel şartlarıdır. Kriz periyodunda medyanın ve öbür muhatapların inancına ve dayanağına her zamankinden fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Yanlış ya da eksik bilgi, medyanın sonraki gelişmelere duyarsız kalmasına neden olur, gaye kitleyle buluşmayı ve sarsılan itimadın yine oluşturulmasını güçleştirir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
